Μέσα σε ένα κλίμα κατάρρευσης των συνθηκών ζωής έτσι όπως τις γνωρίζαμε, το βέβαιον είναι, ότι αυτή η κρίση στη δημόσια υγεία – ως μία ηθική κρίση κατά βάση, θα επηρεάσει ψυχικά όλους τους ανθρώπους ανεξαιρέτως, σε επίπεδο σχέσης με τον εαυτό τους, με τους άλλους και σχέσεων με την κοινωνία.
Κομβικό ωστόσο δεν είναι τόσο η κρίση αυτή καθ’ αυτή, όσο η επιτυχής ή όχι, διαχείριση αυτής της νέας πραγματικότητας, ώστε να εξασφαλίσει την επιβίωση καταρχάς και παράλληλα να αποτρέψει την εξέλιξη της πορείας, σε επιδημία άγχους, κατάθλιψης, απελπισίας, φόβου, ψυχοσωματικών, διαταραχών συμπεριφοράς, fake news, ή παρανοϊκών σεναρίων και θυσίας θεμελιωδών δικαιωμάτων και ελευθεριών.
Η όποια τροπή, θα εξαρτηθεί κυρίως από τη στάση ζωής που γενικότερα διατηρούσε ο καθένας – προ “απώλειας” (προ πανδημίας), ή από το “click” που θα του γίνει με αφορμή την πανδημία.
Σε αυτή την πρόκληση, είναι σαν να καλούμαστε να κάνουμε επαναξιολόγηση του αναστήματός μας ως άνθρωποι, του πολιτισμού που έχουμε κτίσει, των προτεραιοτήτων μας και των σχέσεων που προάγουμε. Απαιτείται, να προβούμε σε ολική επαναφορά, με προσανατολισμό τις πανανθρώπινες αξίες, διατηρώντας τις ευαίσθητες ισορροπίες μεταξύ ατομικού και συλλογικού, ναρκισσιστικής στάσης και κοινοτικής κουλτούρας, εξέλιξης της τεχνολογίας και διατήρησης παραδοσιακών θεσμών.
Προσωπικά πιστεύω ότι πολλά θα αλλάξουν μετά την πανδημία!
Μην ξεχνάμε ότι κάθε κρίση είναι κι ένα κάλεσμα προς μία αλήθεια!
Ποιους επιβαρύνει περισσότερο;
Το ποσοστό των ανθρώπων που ήδη απέφευγαν δυσάρεστες πλευρές του εαυτού τους και τώρα με τον εγκλεισμό, βρέθηκαν ενώπιος-ενωπίω!
Ποιος θα αντέξει τελικά;
Όποιος αντέχει την ασάφεια και παραμένει ευέλικτος και δραστήριος, διατηρώντας σε κάθε περίπτωση το θετικό κοινωνικό ενδιαφέρον του και κοινωνικό αίσθημα.
Όποιος μπορεί να προσαρμόζεται, αντιδρώντας με ψυχραιμία στις αιφνίδιες αλλαγές!
Θα επιβιώσουν οι κοινωνίες που “πελεκούν” την εγωκεντρική στάση και καταφέρνουν να καλλιεργούν μία συνεργατική νοοτροπία όπου το σύνολο είναι πάνω από το “εγώ”, που ενισχύουν τις εγγενείς δυνάμεις αγάπης των ανθρώπων, δημιουργικότητας, αλληλεγγύης, αισιοδοξίας, αντί αυτές του μίσους, βίας, καταστροφής.
Εάν κάτι μας έμαθε ο κορωνοϊός είναι ότι είμαστε μία διευρυμένη οικογένεια.
Αυτό που συνέβη σε έναν άνθρωπο στην πόλη Wuhan της Κίνας, συμβαίνει πλέον στον πλανήτη, συμβαίνει σε όλους μας. Όλος ο κόσμος πληρώνει σαν μία ομάδα. Κανένας δεν έμεινε έξω από τον χορό.
Αυτό επιβεβαιώνεται επίσης, με το ζήτημα της επάρκειας των εμβολίων, καθώς μαθαίνουμε από τους ιατρούς ότι και πάλι απαιτείται αγαστή συνεργασία λαών και χωρών. Μέχρι το εμβόλιο να φθάσει στον “καταναλωτή”, εμπλέκονται διάφορες φάσεις που υλοποιούνται σε διαφορετικές χώρες, π.χ. αλλού κατασκευάζεται το βιολογικό του στοιχείο, αλλού τα υλικά συσκευασίας και μεταφοράς του, αλλού τα εργαλεία χορήγησής του κτλ…
Το ίδιο ζητούμενο ισχύει στον καθολικό εμβολιασμό του πληθυσμού, δεδομένου ότι εάν εφησυχάσουμε με τον εμβολιασμό του πλούσιου βορρά ή της αναπτυγμένης Δύσης και παραμεληθούν οι λαοί τρίτων χωρών, ο ιός, δεδομένου ότι δεν έχει σύνορα, πάλι θα “ταξιδέψει” και θα πλήξει τις λεγόμενες “σύγχρονες” χώρες της Δύσης!
Δεν υπάρχει διαφυγή. Υπάρχει μόνο συνεργασία!
Στη Δύση, ήδη πληρώνουμε τον εγωϊσμό μας, βιώνοντας την ανελέητη παράταση της έξαρσης των κρουσμάτων, ενώ άλλες κοινωνίες πιο παραδοσιακές, με μεγαλύτερο αίσθημα υπέρ του συνόλου, αρκετά γρηγορότερα ανακάμπτουν.
Το πρόβλημά μας, μοιάζει να είναι παρόμοιο με το δίλημμα του μυθικού Ηρακλή, όταν αυτός έπρεπε να επιλέξει τι δρόμο να ακολουθήσει: της Αρετής, δύσβατο και γεμάτο δυσκολίες που απαιτούσε επίπονο αγώνα; ή τον εύκολο δρόμο, της Κακίας;
Η εσωτερική σύγκρουση εντείνεται, όταν βλέπουμε καθημερινά η Κακία σχεδόν να επιβραβεύεται και η Αρετή να τιμωρείται!
Θέλω να πιστεύω ότι, το να ζούμε σε έναν κόσμο “λόγου”, είναι καθοριστικό για την επιτυχή έξοδό μας από αυτή την “κρίση εαυτού”, ώστε να συνειδητοποιήσουμε ότι πρέπει να σταματήσουμε να είμαστε μία κοινωνία της πληθώρας και να γίνουμε μία κοινωνία της ποιότητας και της συνεργασίας.
Πώς μπορούμε να αλλάξουμε;
Μεγαλώνοντας σωστά παιδιά, ώστε να μη γίνουν ούτε υποτακτικά, ούτε αναρχικά, αλλά ώριμα, ενεργά και ευτυχισμένα απολαμβάνοντας τη χαρά της ζωής και τη δημιουργικότητα.
Εν κατακλείδι, τι κόσμο θέλουμε και τι ρόλο θέλει ο καθένας να αναλάβει για τον εαυτό του.
Αυτές είναι νομίζω οι πιο σημαντικές ερωτήσεις τώρα.