Συμβουλευτική Γονέων – Oι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι γονείς στη μετάβαση των εφήβων από την παιδική ηλικία στην ενήλικη ζωή

Ίσως σε καμιά  άλλη περίοδο της ζωής τους,  τα παιδιά δε χρειάζονται τόσο τη συναισθηματική υποστήριξη των γονιών τους, όσο κατά τη διάρκεια της εφηβείας.

Ο ρόλος των γονέων θα μεταβληθεί κατά έναν ιδιαίτερα λεπτό τρόπο, σε πιο διακριτικός και διαλλακτικός στην επιτήρηση και καθοδήγηση καθώς ο έφηβος ωριμάζει.

Η εφηβεία, ως μία περίοδος δραματικών μεταβολών, περιλαμβάνει πολλές καινούργιες  εμπειρίες και αλλαγές που ενίοτε μπορεί να τρομάξουν τον έφηβο.

Στους έφηβους συχνά αρέσουν και η ελευθερία του ενηλίκου και η προστασία που απολαμβάνει το παιδί.

Αν οι γονείς μπορέσουν να περπατήσουν σ’ αυτό το «τεντωμένο σκοινί», η εφηβεία μπορεί να γίνει μία από τις πιο συνταρακτικές φάσεις της ανάπτυξης.

Με  το να βρίσκονται οι γονείς σε επαφή με τους εφήβους γιους και κόρες τους, έχουν επαφή με τους νέους ανθρώπους γενικότερα και η σκέψη τους φαίνεται να χαρακτηρίζεται πολύ περισσότερο από ευελιξία και νεανικό σφρίγος.

Έρευνες έχουν δείξει ότι τον μακροβιότερο μέσο όρο ηλικίας, ακριβώς για το λόγο αυτόν, το έχει το επάγγελμα του δασκάλου και καθηγητού!

Το να ισορροπεί  όμως κάποιος σε αυτό το  «τεντωμένο σκοινί»,  δεν είναι τόσο εύκολο,

  1. ιδιαίτερα αν οι γονείς είχαν υποφέρει κατά τη διάρκεια της δικής τους εφηβείας.Οι ενήλικοι συχνά κατηγορούν τη σύγχρονη νεολαία ότι παρουσιάζει στοιχεία παρακμής, αλλά δείχνουν και θετικά έκπληκτοι πολλές φορές, με αυτά που κάνουν οι νέοι άνθρωποι.Ίσως ζηλεύουν, γιατί οι νέοι δείχνουν να διασκεδάζουν και η ζωή τους φαίνεται να έχει ένα στοιχείο ευχάριστης έντασης.

    Αυτό συμβαίνει ειδικά εάν οι γονείς είχαν άλυτα θέματα με τους δικούς τους γονείς. Π.χ. ένιωθαν έντονη κριτική, απόρριψη και μεγάλους περιορισμούς.

  2. Οι ίδιοι οι γονείς επίσης, πρέπει να ξεπεράσουν μία εξελικτική βαθμίδα από την ώριμη νεότητα στη μέση ηλικία, νιώθοντας ότι οι ίδιοι, έχουν τα δικά τους προβλήματα και ανησυχίες.
  3. Επίσης οι περισσότεροι γονείς, όταν το πρώτο τους παιδί πλησιάζει στην εφηβική ηλικία, είναι πάνω από 35-40 χρ. ή πενήντα  και 55χρ.,  μία  ηλικία που μπορεί να χαρακτηριστεί ως το ζενίθ της ζωής τους, έχοντας ζήσει παραπάνω από το μισό και  έχοντας αρχίσει σχεδόν,  η αντίστροφη μέτρηση.
  4. Οι γονείς δημιουργούν μερικές φορές προβλήματα, ζώντας μέσω των παιδιών τους, καθώς παρέχουν εφήμερες ικανοποιήσεις στους εφήβους τους, κατά βάση όμως αυτές, αποτελούν απωθημένα των ιδίων περισσότερο.Αυτό μπορεί να συμβεί επίσης στην περίπτωση που ο γονιός νιώθει ότι το παιδί του, του «μοιάζει»  και έτσι ξαναζεί τη δική του εφηβεία, φέρνοντας φαντάσματα του παρελθόντος.

Ειδικότερα για τις μητέρες, μέχρι εκείνη την περίοδο, τα μητρικά τους ενδιαφέροντα αποτελούσαν το κύριο περιεχόμενο της ζωής τους. Τώρα πλέον, ο άμεσος καθοδηγητικός τους ρόλος φτάνει στο τέλος του, αφού τα παιδιά γίνονται σιγά-σιγά πιο ανεξάρτητα.

Φαίνεται ότι πραγματικά  ζει  το φαινόμενο της «άδειας φωλιάς»  και αυτό είναι ακόμη πιο έντονο πολλές φορές εάν η μητέρα δεν εργάζεται ή δεν έχει άλλη απασχόληση που να την κάνει να νιώθει χρήσιμη ή ακόμη περισσότερο αν η σχέση του ζευγαριού δεν είναι πολλή ικανοποιητική.

Ένας μεγάλος φιλόσοφος είχε πει για τα παιδιά :

«Γλυκαίνουν τους μόχθους, αλλά κάνουν τις δυστυχίες ακόμη πιο πικρές».

Δεν είναι αστεία και εύκολη η αντιμετώπιση νεαρών «επαναστατών», καθώς οι προϋπάρχουσες δυσκολίες του γάμου μπορεί να έρθουν στην επιφάνεια ακόμη πιο έντονα, αν οι νεαροί βλαστοί χρησιμοποιούν τον ένα γονέα εναντίον του άλλου.

Επίσης συμβαίνει πολλές φορές το παιδί, να ικανοποιεί με τη συμπεριφορά του και τις επιλογές του, τις εσωτερικές ανάγκες του γονιού και έτσι ο γονιός να συνεχίζει να  το «εξυπηρετεί» για να ανταποκρίνεται όλο και  περισσότερο στις προσδοκίες του.

Σίγουρα υπάρχουν προβλήματα – όπως συμβαίνει σε κάθε μεταβατικό στάδιο της ανάπτυξης – ωστόσο υπάρχουν και αντισταθμιστικές πηγές ικανοποίησης:

Για πολλούς γονείς, των οποίων οι έφηβοι πλησιάζουν στην μερική ή πλήρη ανεξαρτητοποίηση, υπάρχει μία αίσθηση ελευθερίας που τους ανοίγει ξανά καινούργιους ορίζοντες αυτό-εκπλήρωσης.

Ας θυμάστε, ότι καμιά μεταβολή δε γίνεται  χωρίς ένταση και το βάρος αυτής, συνεξαρτάται από το θάρρος για τη ζωή που έχει ο κάθε γονέας και από την πίστη στις ικανότητές του.

  • Οι γονείς μπορούν να βοηθήσουν τους γιους και τις κόρες τους προειδοποιώντας τους για τις μελλοντικές αλλαγές ή ερμηνεύοντάς τες. Με αυτό τον τρόπο μπορούν οι έφηβοι να τις αξιολογήσουν σωστά και να τις ξεπεράσουν πιο εύκολα.
  • Φυσικά, η ικανότητα να μιλάει κανείς για προσωπικά και λεπτά θέματα με τους εφήβους, θα εξαρτηθεί από τη σχέση εμπιστοσύνης και καλής επικοινωνίας που έχει καλλιεργηθεί από τα προηγούμενα χρόνια με το παιδί του.

Η απάντηση στο γιατί πρέπει να περάσουν οι έφηβοι όσο και οι γονείς από αυτές τις αυτό-αμφισβητήσεις, είναι:

«Μία μεταβολή κουβαλάει ταυτόχρονα τους σπόρους που φυτέψαμε τα προηγούμενα χρόνια, τις ελπίδες και τους φόβους για το μέλλον και τα πιεστικά αισθήματα για το παρόν – γεγονός που επιβεβαιώνει ότι είμαστε ζωντανοί.

Υπάρχει κίνδυνος και ευκαιρίες, έκσταση και απόγνωση, εξέλιξη και στασιμότητα, αλλά πάνω απ’ όλα υπάρχει η κίνηση.

Τίποτα και κανείς δεν παραμένει ο ίδιος. Η φύση απεχθάνεται τα κενά και τη στασιμότητα.

Ένα σταθερό σημείο δείχνει ότι είναι μία στάση ενός ταξιδιού από τον ένα τόπο στον άλλο. Αν  σταθείς κάπου για πολύ, το ταξίδι σου θα φθάσει στο τέλος . Μείνε και διασκέδασε, αλλά όμως να ξέρεις ότι σε περιμένουν πολλά και διαφορετικά πράγματα ακόμα.

Μπορεί να μην είσαι ικανός να διακόψεις το ταξίδι, αλλά μπορείς να πετάξεις!» 

Βarrie Ho