9 μυστικά για τις πανελλήνιες εξετάσεις -ψυχολογία

Πώς η δοκιμασία των Πανελληνίων Εξετάσεων μπορεί να γίνει πιο αποδοτική;

Ξέρω ότι αυτές οι εξετάσεις σημαίνουν πολλά για εσάς! 
Ξέρω επίσης πώς είναι να αγωνίζεσαι να “μείνεις πάνω από το νερό” κατά τη διάρκεια των τελικών αυτών και κρίσιμων για το μέλλον, δοκιμασιών και αξιολογήσεων.

Η εμπειρία μου με δίδαξε τα παρακάτω μυστικά, τα οποία μοιράζομαι μαζί σας ως προτάσεις διαχείρισης του ψυχοπιεστικού και αγχώδους αυτού διαστήματος, ώστε να μετατραπεί σε ευκαιρία ανέλιξης και μεγαλύτερης ωριμοποίησης:

Μυστικό 1: Το πρώτο βήμα προς την επιτυχία είναι η τακτική, η πειθαρχία και η πιστή ακολουθία ενός καθημερινού “πρωτοκόλλου”, δηλαδή ενός καλά δομημένου ημερήσιου προγράμματος βάσει προτεραιοτήτων. Η πειθαρχία αποτελεί τη γέφυρα μεταξύ των στόχων σας και της επίτευξής τους.

Μυστικό 2: Κλείστε την κοινωνική δικτύωση και τα παιχνίδια.
Ο υπολογιστής σας (ή το smartphone) κατά τη διάρκεια της τελικής εβδομάδας είναι λίαν πιθανό να σας αποσπάσει την προσοχή. Δεν κάνουμε τόσο καλά όσο νομίζουμε,  πολλές εργασίες ταυτόχρονα — ειδικά όταν έρχεται η ώρα να εμπεδώσουμε νέο υλικό ή όγκο ύλης.
Κλείστε τα όλα! Κλείστε το Facebook, κλείστε το Instagram και το TikTok και πείτε αντίο αυτό το τελευταίο δεκαπενθήμερο, στις επιδρομές των μηνυμάτων.
Οι φίλοι σας θα δείξουν κατανόηση αν δεν είστε τόσο ενεργός στα social media, όσο συνηθίζατε. Φυσικά αυτό το μυστικό -όπως και τα υπόλοιπα -μπορείτε να τα μοιραστείτε μαζί τους, ώστε να τα εφαρμόσουν και οι ίδιοι αν διαβάζουν για τις εξετάσεις.

Μυστικό 3: Βασικό είναι να έχετε ευκαιρία για πολλές επαναλήψεις. Ακόμη και αν αρχικά αισθάνεστε ότι δεν αφομοιώνετε πλήρως αυτό που διαβάζετε, ο μηχανισμός κατανόησης θα λειτουργήσει – να είστε σίγουροι, καθώς το γνωστικό αυτό υλικό, το κατανοεί και το εγγράφει το ασυνείδητό σας, το οποίο με την κατάλληλη υποστήριξη μέσω των πολλών επαναλήψεων,  θα μετατρέψει σταδιακά την  επιδερμική γνώση, σε κατακτημένη.

Μυστικό 4: Σύμφωνα με την αρχή του Ebbinghaus Forgetting Curve, ξεχνάμε το 70% των όσων μάθαμε μέσα σε 24 ώρες. Το να επανέλθετε στο υλικό που διαβάσατε, μια μέρα μετά, θα σας βοηθήσει στην καλύτερη κατανόηση και διατήρηση της γνώσης. Αφιερώστε οπότε χρόνο, κάθε βράδυ, για μια γρήγορη ανασκόπηση. Κάντε σημειώσεις συνοψίζοντας τα κρίσιμα σημεία της ανάγνωσης, ώστε να μπορείτε να τα αναθεωρήσετε εύκολα χωρίς να χρειάζεται να ξαναδιαβάζετε ολόκληρα τα κεφάλαια.  

Μυστικό 5: Μαθαίνετε καλύτερα, όταν διδάσκετε τους άλλους!
Η εξήγηση των εννοιών σε έναν συμμαθητή σας, ή ακόμη καλύτερα στη γιαγιά σας (!), είναι ένας πολύ καλός τρόπος για να βεβαιωθείτε ότι έχετε κατανοήσει πραγματικά το υλικό.  Όταν βρίσκετε νέους τρόπους για να εξηγήσετε στους άλλους, την ίδια αρχική έννοια και φθάσει, η γιαγιά σας ειδικά, να καταλάβει τι θέλετε να πείτε, τότε σημαίνει ότι πράγματι έχετε κάνει κτήμα σας τις γνώσεις αυτές.

Μυστικό 6: Την ώρα της εξέτασης, ως πρώτο βήμα, κάνετε μία προσεκτική επισκόπηση σε όλα τα θέματα και στα επιμέρους ερωτήματα, προκειμένου να έχετε μία καλή συνολική εικόνα του τι απαιτείται. Ξεκινήστε να απαντάτε από το θέμα που γνωρίζετε καλύτερα.

Το να αφιερώνετε κατά τις γραπτές εξετάσεις, πάρα πολύ ώρα σε ένα μόνο θέμα, μπορεί να σας κάνει να “θολώσετε”, να χάσετε τη συγκέντρωσή σας, καθώς και πολύτιμο χρόνο.  Μεταβαίνετε στο επόμενο θέμα κάθε 30 λεπτά περίπου, προκειμένου να αποτρέψετε την κόπωση. Επανέλθετε στα δύσκολα θέματα ή στις ημιτελείς απαντήσεις σας, αφού δώσετε στον εγκέφαλό σας ένα διάλειμμα,  ρίχνοντας την προσοχή σας σε ένα από τα υπόλοιπα θέματα.  

Μυστικό 7: Δεν είναι η ώρα για σκληρή αυτοκριτική. Υιοθετήστε έναν εσωτερικό συμπονετικό “coach”!
Όταν είμαστε υπό πίεση κατά τη διάρκεια των πανελληνίων εξετάσεων, τείνουμε να ασκούμε πολλή αυτοκριτική. Υπάρχει αυτή η φωνή, που ως καταπέλτης μας λέει, “τεμπέλιασες όλο το χρόνο”, “δεν έδωσες την προσοχή που έπρεπε σε κάποια μαθήματα”.
Αυτό μπορεί να σας οδηγήσει σε καταστροφολογία, το οποίο συχνά έχει ως αποτέλεσμα να σας κάνει να νιώθετε απελπισία, “ψυχικό στέγνωμα”, και να σας κρατήσει κολλημένους χωρίς κίνητρο να ενεργοποιηθείτε. Μπορεί ακόμη, να σας κάνει να χάσετε  την πεποίθηση ότι έχετε προοπτική.
Η απάντηση  στην αυτοκριτική, είναι να υιοθετήσετε έναν πιο θετικό, υποστηρικτικό και συμπονετικό «εσωτερικό προπονητή» (coach) και  να φανταστείτε τις ενθαρρυντικές και συμπονετικές απαντήσεις που θα σας έδινε.
Για παράδειγμα, όταν η αυτοκριτική σας λέει ότι ήσασταν ένας απαράδεκτος μαθητής επειδή αισθανόσασταν κουρασμένοι και μελετούσατε μόνο για λίγες ώρες, ας φανταστείτε, τι θα έλεγε ο υποστηρικτικός “προπονητής” σας ως απάντηση:
«Κάνε τώρα, ό,τι καλύτερο μπορείς. Κάποιοι σοβαροί λόγοι – είτε τους είχες συνειδητοποιήσει είτε όχι – σε εμπόδισαν να αφιερώσεις περισσότερο χρόνο στη μελέτη σου νωρίτερα το προηγούμενο διάστημα. Κανένας άνθρωπος δεν κάνει κάτι, χωρίς κάποια αιτία και όλοι οι άνθρωποι έχουν κρυφές δυνατότητες που δεν έχουν αξιοποιήσει. Έχω δει ανθρώπους που δεν τα καταφέρνουν, αλλά δεν έχω δει ανθρώπους που δεν μπορούν να τα καταφέρουν, όταν το αποφασίσουν!  Σκέψου, εάν ίσως ήσουν πολύ φορτωμένος με υπερβολικά πολλές δραστηριότητες που σου απορροφούσαν όλη την ενέργεια, ή ίσως σε απασχολούσαν άλλα θέματα – προσωπικά, ή οικογενειακά που σου προκαλούσαν ιδιαίτερη δυσφορία και φόρτιση και δε σε άφηναν να συγκεντρωθείς. 
Έστω όμως αν “κάτι” μπορείς να διαβάσεις τώρα, είναι καλύτερο από το τίποτα.” 
Ο εσωτερικός αυτός «προπονητής» και σύμμαχός σου, μπορεί να γίνει μία αποτελεσματική απάντηση στο άγχος και στις προκλήσεις που αντιμετωπίζεις αυτή την περίοδο. Στην πραγματικότητα, το «κάνω τώρα το καλύτερο που μπορώ αναγνωρίζοντας τα όριά μου και τους περιορισμούς μου, αποδεχόμενος την πραγματικότητα” (σε χρόνο, ενέργεια, συνθήκες που βιώνω, κ.λπ.) μπορεί να σας καταστήσει πολύ πιο παραγωγικούς!

Μυστικό 8: Γενικότερα, προσπαθήστε για την πρόοδο και την εξέλιξή σας, σε σχέση  πάντοτε με αυτό που ήσασταν ή κάνατε το προηγούμενο διάστημα. Όχι για την τελειότητα!

Μυστικό 9: Κορυφαίο! Πολλές εξετάσεις θα έρθουν και θα παρέλθουν και τα τεστ διαφορετικών ειδών θα συνεχίζουν να εμφανίζονται από το “πουθενά” στη ζωή σας. Το μόνο πράγμα που πρέπει να μένει σταθερό, παρά τις πρόσκαιρες – ίσως κατά καιρούς – αμφιταλαντεύσεις σε δύσκολες στιγμές, είναι η αυτοεκτίμησή σας, η αυτοπεποίθησή σας και το κέφι σας να πετύχετε στη ζωή έτσι όπως σε εσάς κάνει νόημα και χαρά.
Ποτέ μη σταματήσετε να προσπαθείτε γι’ αυτό!
Η μέρα σας θα έρθει!

Καλή επιτυχία!!